Rozwój mowy u malucha to proces, który zaczyna się znacznie wcześniej, niż dziecko wypowie pierwsze słowa. Dla rodziców i opiekunów ważne jest, aby wiedzieć, jak wspierać rozwój mowy dziecka do 3 roku życia – zarówno w domu, jak i w żłobku. Sprawdź, co jest normą, a co może być sygnałem alarmowym i jak możesz pomóc maluchowi rozwijać komunikację.
Jak rozwija się mowa u małego dziecka?
Rozwój mowy to nie tylko wypowiadane słowa – to także rozumienie, gesty, mimika i kontakt wzrokowy. Oto przykładowy schemat rozwoju:
- 0–6 miesięcy – dziecko reaguje na głos, gaworzy, „rozmawia” spojrzeniem
- 6–12 miesięcy – pojawiają się pierwsze sylaby (ma-ma, ta-ta), rozumienie prostych słów
- 12–24 miesiące – pierwsze słowa, wskazywanie palcem, komunikacja gestami
- 24–36 miesięcy – tworzenie prostych zdań, zadawanie pytań, intensywny rozwój słownictwa
Pamiętaj, że każde dziecko rozwija się w swoim tempie, ale są pewne ramy, które warto obserwować.
Co może sygnalizować opóźnienie w rozwoju mowy?
Niepokojące mogą być sytuacje, gdy:
- dziecko nie gaworzy w 6–9 miesiącu życia,
- nie wypowiada żadnych słów do 18 miesiąca,
- nie łączy wyrazów w krótkie zdania po 2. roku życia,
- nie reaguje na swoje imię lub polecenia.
W takich przypadkach warto skonsultować się z neurologopedą lub psychologiem dziecięcym – wiele żłobków oferuje takie wsparcie na miejscu.
Jak żłobek wspiera rozwój mowy?
Dobry żłobek wspiera mowę dziecka poprzez:
- codzienny kontakt z językiem – rozmowy, czytanie, opowiadanie historyjek,
- zabawy dźwiękonaśladowcze, śpiewanie piosenek,
- zachęcanie dziecka do wyrażania potrzeb słowami,
- wspieranie dzieci, które komunikują się gestem lub ruchem, zanim zaczną mówić.
W żłobku bliskościowym stawia się na aktywną relację z dzieckiem, która wzmacnia rozwój emocjonalny i językowy.
Co możesz robić w domu?
Rodzice odgrywają kluczową rolę w stymulacji mowy. Wspieraj malucha:
- czytając codziennie książki – nawet jeśli dziecko jeszcze nie mówi,
- opisując codzienne czynności („teraz myjemy rączki”, „wkładamy buciki”),
- unikając nadmiaru ekranów, które ograniczają aktywną komunikację,
- zachęcając do naśladowania dźwięków i powtarzania słów bez nacisku.
Ważne: nie poprawiaj mechanicznie, nie zmuszaj – naśladuj, baw się i pokazuj, że mowa to przyjemność!
Czy dwujęzyczność opóźnia rozwój mowy?
To mit! Dzieci uczące się dwóch języków mogą początkowo mówić mniej lub mieszać języki, ale z czasem doskonale radzą sobie z rozróżnianiem i płynnym mówieniem. Żłobek z językiem angielskim nie tylko nie szkodzi, ale wzmacnia rozwój poznawczy i komunikacyjny.
Podsumowanie
Rozwój mowy to proces, który wymaga czasu, wsparcia i uważności. Wspieraj dziecko przez rozmowę, zabawę, bliskość i aktywne słuchanie. Dobry żłobek – z empatyczną kadrą i bogatym planem dnia – jest w tym ogromnym wsparciem.